Zgodnie z prawem autorskim, za każde korzystanie z muzyki, twórcom tej muzyki należy się wynagrodzenie. Dotyczy to także odtwarzania muzyki w przestrzeni publicznej, jaką są lokale handlowe i usługowe, np. bary, hotele, restauracje, SPA, kluby fitness, sklepy, centra handlowe.
OZZ to organizacje, którym twórcy powierzyli prawa do pobierania wynagrodzenia od osób korzystających z ich muzyki m.in. w przestrzeniach komercyjnych. Są to więc pośrednicy pomiędzy twórcami/ osobami posiadającymi prawa do utworu (jak np. wykonawcy, kompozytorzy, autorzy tekstów), a osobami korzystającymi z tych utworów, którzy zostali przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego upoważnieni do pobierania opłat. Jednocześnie OZZ zarządzają i chronią powierzone im utwory.
Choć w Polsce działa 12 Organizacji Zbiorowego Zarządzania Prawami Autorskimi i Prawami Pokrewnymi, od 2019 roku decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego tylko dwie organizacje są uprawnione do podpisywania umów, kontroli i pobierania takich opłat:
Stowarzyszenie Autorów ZAiKS – organizacja, która zarządza prawami autorskimi do utworów muzycznych i słowno-muzycznych w zakresie publicznego odtwarzania, zawiera umowy licencyjne i pobiera wynagrodzenia na rzecz twórców.
Związek Artystów Wykonawców STOART – organizacja, za której pośrednictwem odbywa się zawieranie umów licencyjnych oraz płatność wynagrodzeń za korzystanie z praw pokrewnych (artystów wykonawców, producentów) w przypadku odtwarzania utworów muzycznych i słowno-muzycznych i który odprowadza wynagrodzenia na rzecz: wszystkich artystów wykonawców (także tych reprezentowanych przez inne OZZ działające na tym polu są to: SAWP, STL i ZASP oraz producentów fonogramów i wideogramów muzycznych reprezentowanych przez ZPAV.
To i tak uproszczone formalności, szczęśliwie skończył się czas podpisywania umów z każdą organizacją osobno. Jeśli ktoś ma podpisane dotychczasowe umowy ze ZPAV, SAWP powinien je wypowiedzieć z dniem podpisania aneksu ze STOART na wspólne pobieranie opłat.
Wysokość opłat za pośrednictwem OZZ za publiczne odtwarzanie muzyki określana jest ramowo przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jednak do finalnej kalkulacji opłat upoważnione są właśnie OZZ, gdyż wyliczenia te zależą od wielu zmiennych, np. od wielkości lokalu, od wielkości miasta, rodzaju prowadzonej działalności, przychodów, itp. Za każdym razem to regionalny przedstawiciel OZZ kalkuluje ostateczną kwotę opłat za publiczne odtwarzanie muzyki – można i warto negocjować.
