Część 1. Kiedy odtwarzanie muzyki w lokalu usługowym jest legalne
Legalna muzyka w lokalu handlowym lub usługowym to muzyka, która jest odtwarzana w lokalu legalnie, czyli na podstawie zgody uprawnionego do muzyki i co do zasady za wynagrodzeniem.
Ta zgoda, to licencja na publiczne odtwarzanie muzyki, której udziela:
- OZZ – jeśli do lokalu została wybrana muzyka powierzona OZZtom (Organizacje Zbiorowego Zarządzania, jak np. ZAiKS)
- serwis muzyczny – jeśli wybór padł na nagłośnienie muzyki z serwisu z muzyką Royalty Free (w tym przypadku licencja może być udziela przez serwis na postawie umowy, którą serwis zawarł wcześniej z twórcą muzyki lub innym dystrybutorem takiej muzyki)
- bezpośrednio przez twórcę – co w praktyce bardzo rzadko się zdarza
Muzyka odtwarzana publicznie w lokalu bez takiej licencji jest muzyką nielegalną.
Kary za nieuregulowanie należności z tytułu korzystania z muzyki są bardzo wysokie, np. może to być grzywna, czy nawet kara ograniczenia wolności lub kara nawet do pięciu lat pozbawienia wolności, w określonych przypadkach uczynienia z nielegalnego korzystania z muzyki stałego źródła przychodu. Przedsiębiorca może nie tylko ponieść koszty, ale też figurować w Krajowym Rejestrze Karnym jako osoba skazana za przestępstwo.
Część 2. Co to znaczy: legalnie odtwarzać muzykę w lokalu?
Żeby legalnie odtwarzać muzykę w lokalu handlowym lub usługowym, należy uzyskać zgodę od uprawnionego, czyli licencję. Licencja taka może pochodzić od:
- OZZ – dotyczy muzyki powierzonej zarządzaniu przez OZZ (Organizacje Zbiorowego Zarządzania, jak np. ZAiKS)
- serwisu muzycznego/platformy muzycznej udostępniającej muzykę Royalty Free
- Bezpośrednio od twórcy.
Licencja od OZZ
W tym przypadku najczęściej spotykamy się z nazwą ZAiKS. Stowarzyszenie Autorów ZAiKS to organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi twórców, czyli np. autorów słów i kompozycji muzycznych. Musimy jednak pamiętać, że aby korzystać legalnie z muzyki OZZtowej, konieczna jest też licencja udzielana przez Związek Artystów Wykonawców STOART i płatności wynagrodzeń do STOART.
Dlaczego aż do dwóch organizacji? To i tak uproszczone formalności, gdyż od 2019 roku STOART został wyznaczony jako organizacja uprawniona do udzielania licencji i pobierania wynagrodzeń na rzecz wszystkich artystów wykonawców utworów muzycznych i słowno-muzycznych, także tych reprezentowanych przez inne OZZ działające na tym polu. Dzięki temu skończył się czas podpisywania umów z każdą organizacją osobno.
Licencja od serwisu muzycznego/platformy muzycznej udostępniającej muzykę Royalty Free
Pozyskując tego typu licencję należy zawsze upewnić się, że warunki udostępniania muzyki przez serwis/platformę obejmują możliwość jej odtwarzania w przestrzeniach komercyjnych.
Licencje bezpośrednio od twórcy
Jeśli chodzi o trzecią możliwość, to istnieją też tzw. wolne licencje Creative Commons, co może być alternatywą dla muzyki płatnej. Istnieją banki utworów opartych na licencjach Creative Commons, gdzie twórcy samodzielnie określają zasady, na których chcą udostępniać swoją twórczość. Wówczas, możliwe jest nieodpłatne korzystanie z takiej muzyki, ale na zasadach określonych w konkretnej licencji CC. Zawsze konieczne jest upewnienie się, że zasady danej licencji CC pozwalają na publiczne odtwarzanie muzyki w przestrzeniach komercyjnych.
„Ważne jest też, żeby pamiętać o tym, że w przypadku kontroli właściciel takiej przestrzeni komercyjnej będzie musiał udowodnić skąd wziął muzykę i że te konkretne utwory objęte są konkretną licencją Creative Commons pozwalającą na takie właśnie korzystanie. Trzeba się również liczyć z tym, że muzyka udostępniana w ramach takiej licencji nie będzie należała do najpopularniejszej, a utwory nie będą ułożone w tematyczne playlisty do bezpośredniego wykorzystania.” – uczula Luiza Piskorek
Materiał opracowany przy współpracy z radcą prawnym Luizą Piskorek, Kancelaria Prawna Media
